In bepaalde situaties heeft de werkgever de vrijheid om te kiezen wie hem ondersteunt bij de uitvoering van zijn taken volgens de Arbowet. In deze gevallen organiseert de werkgever het arbo- en verzuimbeleid via een maatwerkregeling.

Voor de taken waarbij de werkgever volgens de Arbowet bijgestaan moet worden door kerndeskundigen, moeten de werkafspraken worden vastgelegd in een basiscontract. Dit omvat bijvoorbeeld advies aan de werkgever bij verzuimbegeleiding van werknemers, het periodiek arbeidsgezondheidskundig onderzoek (PAGO) voor werknemers, en het uitvoeren van een toets op de risico-evaluatie & -inventarisatie (RI&E). De werkgever kan deze taken op verschillende manieren organiseren, zoals het extern inhuren van zelfstandige bedrijfsartsen (of andere kerndeskundigen), het inschakelen van kerndeskundigen via een arbodienst, of een combinatie van beide.

Wanneer de werkgever zelf beslist door wie hij wordt ondersteund bij het uitvoeren van taken volgens de Arbowet, spreken we van de maatwerkregeling. In de maatwerkregeling is de betrokkenheid van minstens één bedrijfsarts – die de wettelijke arbotaken uitvoert – verplicht. Het is essentieel dat de afspraken in het basiscontract zijn afgestemd op de specifieke situatie binnen het bedrijf en dat rekening wordt gehouden met wet- en regelgeving en richtlijnen van de beroepsgroep van bedrijfsartsen. Daarnaast moet de werkgever ervoor zorgen dat de arbodienst of bedrijfsarts op de hoogte is van de afspraken met andere arbodeskundigen.

Overeenstemming met Ondernemingsraad, Personeelsvertegenwoordiging of CAO

Om gebruik te kunnen maken van de maatwerkregeling, moet de werkgever schriftelijke overeenstemming bereiken met de ondernemingsraad (OR), personeelsvertegenwoordiging (PVT), of via de cao. Als het voorstel wordt geblokkeerd door werknemers, is de werkgever verplicht de vangnetregeling toe te passen. Bedrijven zonder ondernemingsraad of personeelsvertegenwoordiging kunnen dus geen gebruik maken van de maatwerkregeling, tenzij de cao dit mogelijk maakt.

Handhaving door de Nederlandse Arbeidsinspectie

Elke werkgever moet een basiscontract afsluiten en is zelf verantwoordelijk voor de inhoud ervan, ook bij toepassing van de maatwerkregeling. De Nederlandse Arbeidsinspectie kan handhavend optreden bij het ontbreken van een basiscontract of specifieke onderdelen ervan.